Son yıllarda küresel iklim kriziyle mücadele, tüm dünyanın gündeminde. Geri dönüşüm, bu mücadelenin en önemli araçlarından biri. Birleşmiş Milletler’in 2030 yılına kadar ulaşılması için çalıştığı Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları arasında yer alan sürdürülebilir tüketim ve üretim amacının gerçekleşmesi için de geri dönüşüm şart. Şimdi, geri dönüşümün ne olduğunu ve geri dönüştürülebilir atıkları birlikte inceleyelim.
Geri Dönüşüm Nedir?
Geri dönüşüm; kullanım süresi dolan, geri dönüştürülebilir atık malzemelerin farklı yöntemlerle toplanıp işlenerek hammadde olarak yeniden üretime kazandırılması ve yeni ürünlere dönüştürülmesi süreci olarak tanımlanabilir. Geri dönüşümün hedefleri arasında kaynak israfının önüne geçmek, atıkların ayrıştırılmasını sağlamak ve atık miktarını azaltmak bulunuyor. Tüm bunlara ek olarak geri dönüşüm, doğanın korunmasına da katkı sağlayarak iklim kriziyle mücadelede önemli rol oynuyor.
Geri Dönüşümün Faydaları
Geri dönüşümü gezegenimizin geleceğine bir yatırım olarak düşünebilirsiniz. Doğal kaynakların giderek azalması, evsel ve endüstriyel atıkların çevre için bir tehdide dönüşmesi nedeniyle geri dönüşüm, kritik bir öneme ve çok sayıda faydaya sahip. İşte, geri dönüşümün başlıca faydaları:
- Doğal kaynakların korunmasını sağlar.
- Atık miktarını azaltır.
- Enerji tasarrufuna katkıda bulunur.
- Toprak verimliliği artar.
- Hammadde tüketimini azaltır.
- Ekonomiye katkı sağlar.
Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?
Geri dönüşümün ilk aşaması, toplama ve ayrıştırma işlemi. Atıklar cam, kağıt, metal, plastik, organik, elektronik gibi kategoriler şeklinde toplanıyor. Toplama işlemi için geri dönüşüm kumbaraları, konteynerleri kullanılıyor veya çeşitli kampanyalar düzenleniyor. Toplanan atıklar, geri dönüşüm merkezlerine iletiliyor. Atıklar, geri dönüşüm merkezinde türlerine göre ayrıştırılıyor; geri dönüşüme uygun olmayan atıklar ayrılarak uygun olanlar işleme alınıyor. Fiziksel ve kimyasal testlerden sonra atıklar, hammadde haline getirilerek geri dönüşüme kazandırılıyor.
Geri Dönüştürülebilir Atıklar Nelerdir?
Geri dönüşüm sayesinde geri dönüştürülebilir atıkların doğaya verdikleri zararın en aza inmesi ve doğal kaynakların korunması hedefleniyor. Gelin, geri dönüştürülebilir atıklara daha yakından bakalım.
Alüminyum
Alüminyum, birçok sektörde yaygın olarak kullanılan çok yönlü bir hammadde. Örneğin içecek kutularının yaklaşık %80’inde alüminyum kullanılıyor. Doğada çözünmesi 200-500 yılı bulabilen alüminyum, sonsuz kere geri dönüştürülebilir ve böylece üretime yeniden kazandırılabilir.
Bakır
İyi iletkenlik özelliklerine olmasıyla bakır, pek çok sektör için önemli bir hammadde. Endüstriyel üretimde bakıra olan ihtiyacın artması, geri dönüşümün gerekliliğini ortaya koyuyor. Bakır içeren cihazlar, ömürlerini tamamladığında geri dönüşüme kazandırılarak ekonomiye ve doğaya katkı sağlıyor.
Demir
Geri dönüştürülebilen atıklardan bir diğeri endüstriyel hammaddelerin en önemlilerinden biri olan demir. Yıkılan inşaatlardan ve hurdaya dönüştürülen otomobil, uçak, gemi gibi araçlardan ayrıştırılan demirler geri dönüşüme hazır hale getiriliyor.
Cam
Camın %100 geri dönüştürülen bir atık olduğunu biliyor muydunuz? Sonsuza kadar geri dönüştürülebilen cam, geri dönüşüm sırasında kalitesini de kaybetmiyor. Camın geri dönüşümü, sıfırdan üretimin neden olduğu hava ve su kirliliğini azaltıyor. Geri dönüştürülen 1 ton cam ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanıyor.
Kağıt
Kağıdın geri dönüşümü ve kullanıma yeniden kazandırılması diğer atıklardan daha kolay. 1 ton kağıt, geri dönüşümle kağıt ve türevleri şeklinde yeniden kullanıma kazandırıldığında 17 yetişmiş çam ağacı korunmuş oluyor. Ayrıca sıfırdan 1 ton kağıt üretiminin neden olduğu 5 ton sudan da tasarruf ediliyor.
Plastik
Doğada çözünmesi 20-500 yılı bulabilen plastik, en zararlı atıklardan biri. Ayrıca doğada bulunan plastik suya, toprağa ve canlılara da ciddi zararlar veriyor. Bu yüzden plastiğin geri dönüşüme kazandırılması gerekiyor. Geri dönüştürülen plastik otomotiv, tarım, giyim, yakıt sektörlerinde kullanılabiliyor.
Pil
Kullanım ömrü bitmiş piller bünyesinde barındırdıkları kimyasal ve ağır metaller sebebiyle doğaya ve sağlığa zararlı. Atık kategorisinde yer alan pilleri kontrolsüz bir şekilde çevreye bırakmak yerine biriktirerek geri dönüşüme kazandırmak, doğaya verdikleri su ve toprak kirliliğinin önüne geçiyor.
